Zmysły a emocje – jak integracja sensoryczna wpływa na zachowanie dziecka?

Zmysły a emocje – jak integracja sensoryczna wpływa na zachowanie dziecka?

Dziecko krzyczy, gdy ktoś przypadkiem je dotknie? A może nagle wpada w złość bez wyraźnego powodu? Jeśli reakcje Twojego dziecka wydają Ci się „przesadzone”, być może ich przyczyną jest sposób, w jaki przetwarza ono bodźce sensoryczne. Zrozumienie tego mechanizmu może pomóc w lepszym wspieraniu dziecka na co dzień.

Jak działają zmysły?

Zmysły to nasze „okna na świat” – odbierają bodźce z otoczenia i przekazują je do mózgu, który interpretuje je i decyduje, jak zareagować. Oprócz dobrze znanych pięciu zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, smak, węch) istnieją także:

🌀 Propriocepcja – zmysł czucia głębokiego, odpowiedzialny za świadomość ciała w przestrzeni.
⚖ Układ przedsionkowy – kontroluje równowagę i koordynację.

Dziecko, którego mózg nie przetwarza bodźców w typowy sposób, może mieć trudności z regulacją emocji i zachowania.

Nadwrażliwość sensoryczna a emocje

👂 Dźwięki, które bolą
Dziecko może krzyczeć lub płakać w hałaśliwych miejscach, takich jak przedszkole czy centrum handlowe. Nagłe dźwięki mogą wywoływać panikę.

👕 Dotyk, który drażni
Niektóre dzieci nie znoszą metek, szwów na ubraniach czy lekkiego dotyku. Mogą unikać przytulania lub reagować agresją na przypadkowe muśnięcie.

💡 Światło, które męczy
Mocne światło może powodować rozdrażnienie, a wzrokowa nadwrażliwość sprawia, że dziecko unika tłocznych, kolorowych miejsc.

👉 Efekt?

• Szybka frustracja
• Unikanie sytuacji społecznych
• Wybuchy złości lub płacz bez widocznej przyczyny

Podwrażliwość sensoryczna a emocje

🤸 Ciągły ruch
Dzieci z podwrażliwością sensoryczną często potrzebują więcej ruchu, by „poczuć” swoje ciało – dlatego skaczą, biegają, uderzają w meble.

🖐 Mocny dotyk
Niektóre dzieci nie czują lekkiego dotyku i mogą dotykać innych zbyt mocno, nie rozumiejąc, że sprawiają ból.

👉 Efekt?

• Nadmierna impulsywność
• Problem z regulacją emocji
• Trudności w interakcjach społecznych

Jak wspierać dziecko z trudnościami sensorycznymi?

✅ Obserwuj i nazywaj emocje
„Widzę, że jesteś zły, bo światło w sklepie jest bardzo jasne. Może założymy okulary przeciwsłoneczne?”

✅ Dostosuj otoczenie

• Wycisz dźwięki (słuchawki wygłuszające, ciche miejsca)
• Zapewnij komfortowe ubrania bez drażniących metek
• Stosuj przytulanki obciążeniowe lub huśtawki

✅ Wprowadź aktywności sensoryczne

• Dla nadwrażliwych: delikatny masaż, stopniowe oswajanie bodźców
• Dla podwrażliwych: tory przeszkód, skakanie na trampolinie, zabawy w ściskanie piłek

Zrozumienie, jak działają zmysły dziecka, to pierwszy krok do skutecznego wsparcia. Zamiast karać za „złe” zachowanie, warto przyjrzeć się, co tak naprawdę dzieje się w jego świecie sensorycznym.

💡 Czy Twoje dziecko ma trudności z przetwarzaniem bodźców? Daj znać w komentarzu w moich mediach społecznościowych!

📖 Odbierz DARMOWY EBOOK „Zrozumieć świat zmysłów: przewodnik po nadwrażliwości i podwrażliwości sensorycznej”.

W środku znajdziesz praktyczną listę aż 195 najczęstszych objawów zaburzeń integracji sensorycznej, które możesz zaobserwować

w codziennym życiu.