Wpływ technologii na rozwój integracji sensorycznej u dzieci

Wpływ technologii na rozwój integracji sensorycznej

u dzieci

Czy Twoje dziecko spędza coraz więcej czasu przed ekranem? Zastanawiasz się, jaki wpływ mogą mieć technologie na jego rozwój? A może zauważyłeś u swojego dziecka trudności w koncentracji, koordynacji ruchowej lub reakcjach na bodźce sensoryczne?

Współczesne technologie stały się integralną częścią naszego życia, a dzieci od najmłodszych lat mają kontakt z ekranami. Choć urządzenia takie jak tablety, telefony czy komputery mogą być użyteczne w nauce i zabawie, ich nadmierne lub nieodpowiednie wykorzystanie może wpływać negatywnie na rozwój integracji sensorycznej u dzieci.

Czym jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna to zdolność mózgu do odbierania, przetwarzania i integrowania informacji z różnych zmysłów, takich jak wzrok, słuch, dotyk, równowaga czy propriocepcja (czucie ciała). Proces ten pozwala dzieciom efektywnie funkcjonować w codziennym życiu – pisać, bawić się, uczyć, nawiązywać relacje.

Kiedy dzieci mają ograniczony kontakt z różnorodnymi bodźcami sensorycznymi lub ich doświadczenia są zdominowane przez technologie, mogą mieć trudności w prawidłowym rozwoju tych umiejętności.

Wpływ technologii na integrację sensoryczną – zagrożenia

1️⃣ Ograniczenie doświadczeń ruchowych
Spędzanie wielu godzin przed ekranem zastępuje aktywności fizyczne, które są kluczowe dla rozwoju zmysłu równowagi, propriocepcji i koordynacji ruchowej. Dzieci, które zamiast biegać, wspinać się czy skakać spędzają czas w statycznej pozycji, mogą mieć trudności z przetwarzaniem bodźców ruchowych.

2️⃣ Przeciążenie zmysłu wzroku i słuchu
Jaskrawe ekrany, dynamiczne obrazy i głośne dźwięki w grach czy filmach mogą prowadzić do przeciążenia zmysłu wzroku i słuchu. Dziecko może stać się nadwrażliwe na światło lub dźwięk albo odwrotnie – reagować ospale na bodźce z otoczenia.

3️⃣ Brak stymulacji dotykowej
Zabawy sensoryczne, takie jak lepienie, malowanie rękami czy manipulowanie różnymi fakturami, są często zastępowane dotykaniem gładkiej powierzchni ekranu. To ogranicza rozwój czucia powierzchniowego i głębokiego.

4️⃣ Zaburzenia koncentracji i uwagi
Szybko zmieniające się obrazy i treści dostarczane przez urządzenia technologiczne uczą dzieci przetwarzania informacji w krótkich, intensywnych impulsach, co utrudnia skupienie uwagi na dłuższy czas.

5️⃣ Zmniejszenie interakcji społecznych
Technologie często zastępują zabawy z rówieśnikami czy interakcje z rodzicami, które są kluczowe dla rozwoju emocjonalnego i społecznego. Brak kontaktu z żywymi osobami może negatywnie wpłynąć na zdolność dzieci do odczytywania emocji i budowania relacji.

Przykłady z życia

💡 Kasia, 6 lat
Kasia spędzała kilka godzin dziennie grając na tablecie. W przedszkolu trudno jej było usiedzieć w miejscu, szybko się nudziła i nie potrafiła skupić uwagi na prostych zadaniach. Terapeuta zauważył u niej nadwrażliwość wzrokową i trudności w przetwarzaniu bodźców ruchowych. Po wprowadzeniu ograniczeń w korzystaniu z technologii oraz zaleceniu więcej zabaw ruchowych i sensorycznych, Kasia zaczęła lepiej radzić sobie z koncentracją i organizacją pracy.

💡 Tomek, 8 lat
Tomek miał trudności z pisaniem i rysowaniem. Jego dłonie były mało sprawne, a on unikał wszelkich aktywności wymagających manipulacji przedmiotami. Okazało się, że większość czasu spędzał przy komputerze, co ograniczyło rozwój zdolności motorycznych. Regularne zajęcia manualne, jak wycinanie, lepienie czy nawlekanie koralików, pomogły mu poprawić funkcje dłoni.

Jak wspierać rozwój integracji sensorycznej w dobie technologii?

1️⃣ Ogranicz czas spędzany przed ekranem
Zgodnie z zaleceniami ekspertów, dzieci do 6. roku życia powinny spędzać maksymalnie godzinę dziennie przed ekranem. Dla starszych dzieci warto wprowadzić rozsądne limity i przerwy na aktywności ruchowe.

2️⃣ Zachęcaj do aktywności fizycznej
Zabawy na placu zabaw, bieganie, skakanie czy wspinaczka rozwijają zmysł równowagi i propriocepcję.

3️⃣ Stymuluj zmysły
Oferuj dziecku różnorodne doświadczenia sensoryczne – lepienie z masy solnej, malowanie rękami, zabawy w piasku czy wodzie. To wzbogaci ich rozwój dotykowy.

4️⃣ Wybieraj wartościowe treści technologiczne
Jeśli Twoje dziecko korzysta z technologii, zadbaj, by aplikacje i gry były edukacyjne, wspierające rozwój i dostosowane do jego wieku.

5️⃣ Promuj kontakt z rówieśnikami
Organizuj czas, w którym dziecko może bawić się z innymi dziećmi. Wspólna zabawa to doskonała okazja do nauki umiejętności społecznych.

6️⃣ Modeluj zdrowe nawyki
Dzieci uczą się przez naśladowanie. Jeśli widzą, że dorośli ograniczają korzystanie z telefonów i wybierają aktywności ruchowe, łatwiej będzie im przyjąć takie zasady.

Podsumowanie

Technologie mogą być cennym narzędziem wspierającym rozwój dzieci, ale ich nadmierne używanie może zaburzać procesy integracji sensorycznej. Kluczem jest znalezienie równowagi między korzystaniem z urządzeń a dostarczaniem dziecku różnorodnych bodźców sensorycznych, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju. Pamiętaj, że czas spędzony na wspólnej zabawie, ruchu i eksploracji świata to najlepsza inwestycja w rozwój dziecka.

Czy masz swoje sposoby na zrównoważenie technologii i aktywności sensorycznych? Daj mi znać w wiadomości lub na Instagramie! 😊

Pobierz darmowego ebooka z listą 195 objawów zaburzeń integracji sensorycznej! Poznaj przykłady nadwrażliwości

i podwrażliwości, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie.

📩 Obserwuj mnie także na Instagramie, TikToku

i YouTube po więcej wskazówek i porad!