Dziecko mówi „nie umiem” zanim spróbuje – jak budować w nim wiarę w siebie?

Każdy rodzic chce, aby jego dziecko podejmowało wyzwania z entuzjazmem i wiarą we własne siły. Jednak zdarza się, że maluch mówi „nie umiem” zanim jeszcze spróbuje. Może to wynikać z lęku przed porażką, niskiej samooceny lub wcześniejszych doświadczeń. Jak pomóc dziecku uwierzyć w siebie i podejmować wyzwania bez obawy przed błędami?

1. Dlaczego dziecko mówi „nie umiem”?

Zanim zaczniemy wzmacniać w dziecku pewność siebie, warto zastanowić się, dlaczego w ogóle unika prób i wyzwań. Oto kilka możliwych przyczyn:

🔹 Strach przed porażką – dziecko boi się, że zrobi coś źle, spotka się z krytyką lub nie spełni oczekiwań.
🔹 Perfekcjonizm – niektóre dzieci są bardzo wymagające wobec siebie i nie chcą próbować, jeśli nie są pewne sukcesu.
🔹 Brak doświadczenia w pokonywaniu trudności – jeśli dziecko często było wyręczane, może nie wiedzieć, jak radzić sobie z problemami.
🔹 Negatywne komunikaty – „Jesteś jeszcze za mały”, „Źle to robisz” – takie słowa mogą sprawić, że dziecko nie wierzy w swoje możliwości.
🔹 Porównywanie do innych – jeśli maluch widzi, że inne dzieci coś robią lepiej, może się zniechęcać.

2. Jak wzmacniać w dziecku wiarę w siebie?

Zmień sposób komunikacji

🗣️ Zamiast: „Nie umiesz? No spróbuj chociaż!”
✅ Powiedz: „Jeszcze się tego uczysz! Każdy kiedyś zaczynał.”

Słowo "jeszcze" ma wielką moc – pokazuje, że umiejętność jest kwestią praktyki, a nie wrodzonego talentu.

Chwal wysiłek, nie tylko efekt

Dziecko musi zrozumieć, że sukces to nie tylko wynik, ale też droga do celu. Zamiast mówić „Ale pięknie ci wyszło!”, lepiej powiedzieć:

✅ „Widzę, jak się starałeś i nie poddałeś się!”
✅ „Świetnie, że próbujesz! Każda próba zbliża cię do sukcesu.”

Pokaż, że błędy to część nauki

Dzieci często boją się porażki, bo myślą, że oznacza ona „bycie gorszym”. Warto im pokazać, że błędy są naturalne i potrzebne do rozwoju.

🧩 Ćwiczenie: Opowiedz dziecku o sytuacji, w której sam popełniłeś błąd i czego się z niego nauczyłeś.

Unikaj wyręczania

Rodzice często pomagają dzieciom, aby oszczędzić im frustracji. Jednak zbyt częste wyręczanie uczy dziecko, że nie musi próbować, bo ktoś zrobi coś za nie.

✅ Zamiast mówić: „Daj, ja to zrobię szybciej.”
🔄 Spróbuj: „Pokaż mi, jak próbujesz! Pomogę ci, jeśli będzie trudno.”

Dawaj dziecku małe wyzwania

🔹 Zadania krok po kroku – jeśli problem jest zbyt duży, podziel go na mniejsze etapy.
🔹 Codzienne wyzwania – poproś dziecko, by np. samo nalało sobie wodę do szklanki, zaplanowało strój na jutro czy pomogło w prostych obowiązkach.
🔹 Lista sukcesów – zapisujcie wspólnie małe osiągnięcia („Samodzielnie zapiąłem kurtkę”, „Zrobiłem 5 zadań matematycznych”).

Nie porównuj do innych

Zdania typu „Zobacz, Kasia już to potrafi” mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc. Lepszym rozwiązaniem jest porównywanie dziecka do… niego samego sprzed jakiegoś czasu:

✅ „Pamiętasz, jak kiedyś nie umiałeś wiązać butów, a teraz robisz to sam? To znaczy, że nauka działa!”

3. Jak reagować, gdy dziecko mówi „nie umiem”?

Kiedy dziecko unika wyzwań, warto reagować spokojnie i wspierająco. Możesz zastosować następujące strategie:

👉 Zapytaj, czego się boi – „Co sprawia, że nie chcesz spróbować?”
👉 Pokaż alternatywne rozwiązania – „Jak inaczej możemy do tego podejść?”
👉 Pomóż znaleźć strategię działania – „Co możemy zrobić najpierw?”
👉 Zastosuj technikę „a co jeśli” – „A co jeśli ci się uda? Jak się wtedy poczujesz?”

Podsumowanie

Budowanie pewności siebie u dziecka to proces, który wymaga cierpliwości i konsekwencji. Ważne jest, aby:

✔️ Pokazywać, że błędy są częścią nauki,
✔️ Doceniać wysiłek, a nie tylko efekt,
✔️ Dawać dziecku małe wyzwania, które budują wiarę w siebie,
✔️ Wspierać je w podejmowaniu prób, zamiast wyręczać.

Każde dziecko może nauczyć się, że warto próbować, nawet jeśli coś na początku wydaje się trudne. A Twoje dziecko – czy często mówi „nie umiem”? Jak je wspierasz? Podziel się swoimi doświadczeniami! 😊

Nie jesteś sama – pobierz darmowy ebook!

W moim ebooku znajdziesz 195 przykładów codziennych objawów zaburzeń SI, które pomogą Ci lepiej zrozumieć,

z czym zmaga się Twoje dziecko. Ebook zawiera również opis podwrażliwości i nadwrażliwości sensorycznej, byś mogła rozpoznać inne potencjalne trudności.

📩 Obserwuj mnie także na Instagramie, TikToku

i YouTube po więcej wskazówek i porad!